Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2025 yılı ilk Enflasyon Raporu’nu yayımladı.
Raporda, enflasyon tahminlerindeki yukarı yönlü revizyonlar geniş yankı uyandırırken, detaylarda yer alan "Hanehalkı Varlıklarında Değerleme Etkisi" başlıklı bölüm de dikkat çekti. Bu bölümde, bireylerin tasarruf eğilimleri ve enflasyonla ilişkili yatırım tercihleri ele alındı.
Hanehalkının Yatırım Tercihleri: Konut ve Altın Önde
Türkiye’de yüksek enflasyon yalnızca alım gücünü değil, yatırım alışkanlıklarını da doğrudan etkiliyor. TCMB verilerine göre, hanehalkı finansal olmayan varlıklara yönelmeyi sürdürüyor. Özellikle konut ve altın, vatandaşların enflasyona karşı koruma aracı olarak tercih ettiği en önemli yatırım araçları arasında yer alıyor. Bu araçları içerisinde borsa yer almıyor.
2024 yılı itibarıyla:
-
Hanehalkının toplam finansal varlık stoku 505 milyar dolar seviyesinde bulunuyor.
-
Kiradaki konutların toplam değeri 701 milyar dolar olarak hesaplandı.
-
Yastık altındaki altın birikimlerinin tahmini değeri ise 311 milyar dolara ulaştı.
Enflasyonun Varlık Değerleri Üzerindeki Etkisi
Son yıllarda döviz kurlarındaki dalgalanmalar, konut ve altın fiyatlarındaki artışlar hanehalkı servetinde önemli değişimlere yol açtı. TCMB raporuna göre:
-
2021 yılı sonunda finansal varlıkların değer artışı GSYH’nin %33,4’üne ulaştı.
-
2023’ün ikinci çeyreğinde altın fiyatlarındaki yükseliş, hanehalkı varlık değerlerinde yeni bir sıçrama yarattı.
-
2022’nin başlarında konut değerlenmesi GSYH’nin %70’ine ulaşarak, hanehalkı servetindeki en büyük payı aldı.
Bu gelişmeler, tüketici harcamalarını artırarak enflasyonu tetikleyen bir etki yarattı. Hanehalkı servetindeki artış, talebin hızlı şekilde düşmesini engelleyerek, enflasyonist baskıların devam etmesine neden oldu.
Değerleme Etkisinin Zayıflaması Ne Anlama Geliyor?
2024 yılının ikinci çeyreğinden itibaren konut ve altın fiyatlarındaki dengelenme ile birlikte değerleme etkisinin zayıfladığı gözlemleniyor. Bu durum:
-
Enflasyonun kontrol altına alınmasını hızlandırabilir.
-
Para politikasının daha etkin işlemesine yardımcı olarak talep enflasyonunu sınırlayabilir.