Takas analizi, Borsa İstanbul’da işlem gören bir hisse senedinin kimler tarafından alınıp satıldığını gösteren ve yatırımcı davranışlarını anlamaya yardımcı olan önemli bir veri analiz yöntemidir.
Hissede hangi aracı kurumların alıcı ya da satıcı olduğuna dair bilgiler sunarak, olası yönelimleri belirleme imkânı tanır.
Takas Analizi Nedir?
Takas, bir hissenin alım-satım işlemi sonrasında, alıcının ve satıcının haklarının karşılıklı olarak yerine getirilmesi sürecidir. Takas analizi ise bu sürece dair verilerin yorumlanmasıdır.
Borsa İstanbul’da takas verileri genellikle günlük bazda açıklanır ve şu bilgileri içerir:
- Hangi aracı kurumların alım ya da satım yaptığı
- Ne kadar lot işlem gördüğü
- Kurumların net alış/satış pozisyonları
- Kurumsal ve bireysel yatırımcı ayrımı
- Yabancı yatırımcıların payı
Takas Analizi Nasıl Yorumlanır?
Takas analizini doğru yorumlamak için şu kriterler dikkate alınır:
1. Kurum Bazlı Alım-Satım Takibi
Özellikle büyük yatırımcıların (yabancı fonlar, büyük portföy yönetim şirketleri vb.) kullandığı aracı kurumların net alış yapması, hissenin geleceğine dair pozitif sinyal olabilir.
Örnek: Bir hissede İş Yatırım, Garanti Yatırım gibi kurumsal oyuncular yoğun şekilde alım yaptıysa bu, profesyonel yatırımcı ilgisine işaret eder.
2. Net Alış – Net Satış Dengesi
Aracı kurumların net alışta mı yoksa satışta mı olduğu analiz edilir.
Net alış yapan kurum sayısı artıyorsa: Pozitif bir beklenti olabilir.
Net satış yapan kurumlar fazlaysa: Hissede kar realizasyonu veya düşüş beklentisi olabilir.
3. Yeni Oyuncu Girişi
Bir hissede daha önce görülmeyen kurumların bir anda alım yapmaya başlaması, içsel bilgiye dayalı hareketlerin habercisi olabilir.
Bu durumlar, yatırımcılar arasında "insider trading olabilir mi?" gibi sorularla değerlendirilebilir.
4. Yabancı Oranı Değişimi
Hissede yabancı yatırımcı oranındaki değişim de önemli bir sinyaldir.
Yabancı payı artıyorsa: Genellikle uzun vadeli pozitif bir sinyaldir.
Azalıyorsa: Risk algısında bozulma olabilir.
5. Hacim ve Takas İlişkisi
Takas verileri, işlem hacmiyle birlikte değerlendirilmelidir. İşlem hacmi yüksek ama takasta net alıcı yoksa bu spekülatif olabilir.
